Ben jij die hoge lat ook zo zat?

Ben jij die hoge lat ook zo zat?

Latten zijn er in allerlei soorten en maten en ze hebben ongetwijfeld hun nut. Voor sommige mensen is het zeer belangrijk om de lat juist wat hoger te leggen, omdat ze anders hun potentieel onderdrukken. In dit blog wil ik het hebben over de andere kant van de medaille: mensen die de lat zo hoog leggen, dat ze er zelfs niet meer in de buurt komen. Ik beschrijf wat mij is opgevallen aan mensen die met dit probleem tegenover mij kwamen te zitten in coachsessies, en ik geef graag drie tips om hier anders mee om te gaan.

Als je onder ‘de lat van je leven’ staat kan het zijn dat je ziet dat die lat om de een of andere reden erg hoog is komen te liggen. Zo hoog dat je niet meer kan voldoen aan wat jij van jezelf eist. – Jeroen Rietveld, uit het blog Leven zonder doen, is dat geen dooie boel?

Waar is die hoge lat dan?

Het is altijd een hele klus om een foto te vinden die past bij wat ik in een blog kwijt wil. In eerste instantie zocht ik naar een foto van een lat, maar dat leverde niet het gewenste resultaat op. De uiteindelijke foto geeft al een belangrijke aanwijzing over het leren omgaan met een te hoge lat: er staat helemaal geen lat op deze foto. Je ziet wel iemand die ernaar streeft en dat behoorlijk zat is. En laat dit nou precies de situatieomschrijving zijn die ik van veel van onze cliënten te horen krijg. Ze vertellen dat ze hele hoge eisen aan zichzelf stellen en als ik dan vraag welke eisen dit zijn, hebben ze eigenlijk geen idee. Laatst gaf iemand als reactie: “Mijn lat ligt ongeveer op de maan of zelfs nog hoger dan dat!”

Er is helemaal geen hoge lat!

Een lat staat voor een duidelijke grens. Denk bijvoorbeeld aan hoogspringen. Door de lat weet je precies hoe hoog je moet springen om het te halen. Een geweldig hulpmiddel, maar zoals bij elk hulpmiddel kan je het ook onjuist gebruiken. Als je in de veronderstelling bent dat je een hoge lat hebt en je weet niet waar die lat ligt, dan heb je iets onmogelijks gecreëerd voor jezelf. Walt Disney zei: “Het is leuk om het onmogelijke te doen”, maar als je geen Walt Disney heet zou ik een andere manier kiezen om met jezelf om te gaan.

Zolang iemand gelooft dat zijn ideaal en doel buiten hem liggen, boven de wolken, in het verleden of in de toekomst, zal hij buiten zichzelf gaan en voldoening zoeken waar het niet gevonden kan worden. Hij zal overal naar oplossingen en antwoorden zoeken behalve waar ze gevonden kunnen worden: in zichzelf. – Erich Fromm

Hoe hoog leg je jouw lat, of ben je het zat?

De eerste twee tips kunnen uit het voorgaande worden afgeleid. Bepaal eerst of je nog wel een lat wenst. Waar denk je deze lat voor nodig te hebben? Voor wie doe je het? Sommige mensen komen er op een zeker moment achter dat ergens naar streven hen niet gaat brengen waar ze ten diepste naar verlangen. Lees in dit geval eens het blog Streven of moeiteloos leven? Voor de mensen die nog wel een lat wensen, volgt hier de tweede tip: bepaal zo precies mogelijk waar je deze lat gaat leggen. Een goede coach kan je helpen om dit samen te doen en daarna te ontdekken of de lat op een realistische hoogte ligt en hoe je het gewenste doel kan bereiken. Iets anders waar de coach je bij kan helpen is om helder te krijgen hoe je kan voorkomen dat je weer in een situatie terechtkomt waarbij jij jezelf overvraagt.

Je kan de lat voor jezelf steeds hoger blijven leggen, maar je kan er voor de verandering ook eens bovenop gaan zitten. – Bob Adriaans

Beter dan je voorgaande zelf

Mijn derde en laatste tip over dit onderwerp gaat over vergelijken. Waarmee vergelijk je jezelf? Mensen met een te hoge lat voor zichzelf vergelijken zichzelf vaak toekomstgericht en met een ideaalbeeld dat onduidelijk en onhaalbaar is. Hoe zou het zijn als je je zou vergelijken met jezelf? Hiermee bedoel ik: kijk eens terug naar hoe je eerder met iets omging en hoe dat nu gaat. Ben je in het afgelopen jaar gegroeid en ben je je daar ook van bewust? Sta jij jezelf toe om dankbaarheid en waardering te ervaren voor de groei die je hebt doorgemaakt? Schrijver Haruki Murakami geeft een mooi voorbeeld over hardlopen: “Het punt is of ik verbeterd ben of niet ten opzichte van gisteren. Bij het langeafstandslopen is de enige tegenstander die je moet verslaan jezelf, zoals je vroeger was.”

Het doel is niet om beter te zijn dan iemand anders, maar beter dan je voorgaande zelf. – Dalai Lama (14e)

Foto gevonden op Unsplash, gemaakt door Averie Woodard. Tekstredactie: Ellen Rietveld