Zelfcompassie: is het ook voor jou weggelegd?

Zelfcompassie: Het moet niet te gek worden!

Wat is zelfcompassie eigenlijk? Het is niet eenvoudig in één zin te omschrijven. Natuurlijk kun je een definitie in het woordenboek vinden, en AI-software biedt vast ook wel een kant-en-klaar antwoord. Maar kun jij echt vol compassie naar jezelf kijken? Kun je zelfliefde daadwerkelijk voelen? En wat levert zelfcompassie jou en mij nu precies op?

Verkeerde strengheid

Je hebt vast geleerd om beleefd en vriendelijk te zijn, maar veel mensen hebben nooit geleerd om ook vriendelijk voor zichzelf te zijn. Soms kom ik mensen tegen die zo hard voor zichzelf zijn, dat ze alle fysieke en mentale gevolgen negeren. “Niet zeuren, gewoon doorgaan!” zeggen ze, terwijl ze voorkomen dat anderen hun kwetsbaarheid zien.

Herken je dit gedrag bij iemand in je omgeving? Wanneer deze mensen geconfronteerd worden met moeilijke situaties, vallen ze vaak terug in minder productieve denkpatronen zoals twijfelen en overmatig piekeren. Een flinke dosis zelfkritiek is hen dan meestal niet vreemd. Ze hebben het idee dat dingen niet te makkelijk mogen gaan, of dat ze pas waardering verdienen als ze zichzelf echt hebben bewezen.

Soms gaat het zelfs zo ver dat ze geloven dat het egoïstisch is om vriendelijk voor zichzelf te zijn.

Don’t Be So Hard On Yourself*

Don’t be so hard on yourself, no
Learn to forgive, learn to let go
Everyone trips, everyone falls
So don’t be so hard on yourself, no
‘Cause I’m just tired of marchin’ on my own
Kind of frail, I feel it in my bones
Won’t let my heart, my heart turn into stone
So don’t be so hard on yourself, no

De drie componenten van zelfcompassie

Recente onderzoeken tonen aan dat er drie belangrijke componenten zijn voor het omarmen van zelfliefde.

1.     Zelfzorg zoals voor een beste vriend(in): Het eerste component is bewust zijn van hoe je met jezelf omgaat. Behandel jezelf zoals je je beste vriend(in) zou behandelen. In een echte vriendschap is er gelijkwaardigheid, zonder oordeel of negativiteit. Vertrouwen en respect zijn kenmerkend voor vriendschap. Het is dus belangrijk om jezelf met vertrouwen en respect te behandelen.

2.     Gemeenschappelijke menselijkheid: Het tweede component is het besef dat we als mensen veel gemeen hebben. Compassie voor anderen is pas oprecht als er zelfcompassie is. Zelfliefde is de basis voor al onze relaties. We delen de menselijke ervaring van emoties, stress en uitdagingen. Zelfcompassie helpt ons om die gedeelde ervaring op een zuivere manier te omarmen.

3.     Mindfulness: Het derde component is mindfulness, oftewel het volledig bewust zijn van het moment, zonder afgeleid te worden door piekeren of zelfkritiek. Dit betekent dat je open en direct deelt wat er voor jou speelt, in het moment, zonder je door onproductieve gedachten te laten leiden.

Onhandig gedrag door gebrek aan zelfcompassie

Als er geen zelfliefde is, kunnen disfunctionele copingmechanismen ontstaan. Mensen worden terughoudender in het delen van wat er in hen omgaat, wat ongelijkheid in relaties veroorzaakt. Uit gesprekken blijkt dat mensen met beperkte zelfcompassie vaak de neiging hebben zich af te zonderen en problemen te ontkennen of vermijden. In sommige gevallen kan er een toename zijn in het gebruik van ‘verzachtende’ middelen zoals alcohol, drugs of antidepressiva.

Er is een veelvoorkomend misverstand dat mensen zonder zelfliefde denken dat liefdevol voor jezelf zorgen hen zwakker maakt. Uit onderzoek blijkt echter dat mensen met meer zelfcompassie juist beter in staat zijn om op een gezonde manier met problemen om te gaan. Een evenwichtige houding helpt hen om stress te relativeren en effectiever te handelen.

Vriendelijkheid naar jezelf is geen ontkenning van realiteit

Met andere woorden, vriendelijk voor jezelf zijn betekent niet dat je de realiteit van stressvolle gebeurtenissen negeert. Wanneer we echter de tijd nemen om vriendelijk voor onszelf te zijn, stellen we onszelf in staat om stressoren op een gezondere en productievere manier aan te pakken. Zelfcompassie verrijkt de verbindingen die we hebben met de mensen om ons heen.

Zelfliefde is te Leren

Zelfliefde is iets wat je kunt leren en ontwikkelen. We helpen je er graag bij! Kom gerust langs voor een kennismaking!

Bronnen: Foto gevonden via Pixabay, gemaakt door congerdesign. | *Tekst is songtekst voor het nummer: Don’t Be So Hard On Yourself (© BMG Rights Management, Universal Music Publishing Group), Songwriters: Benjamin Alexander Kohn / Jessica Hannah Glynne / Peter Norman Cullen Kelleher / Thomas Andrew Searle Barnes / Wayne Anthony Hector.