Pleasen? Alsjeblieft niet!

Als je dagelijks met mensen in gesprek bent over zaken waar ze tegenaan lopen in hun leven, dan zijn er onderwerpen die opvallend vaak opduiken. Pleasen is er zo een en daarom lijkt het mij nuttig om daar eens een blog over te schrijven. Wat is dit nou precies, hoe herken je het, wat zou erachter kunnen zitten en, misschien wel de belangrijkste vraag, hoe kom je er vanaf? Je leest het in dit blog!

Ik ken geen zekere weg naar het succes, alleen een naar de zekere mislukking: het iedereen naar de zin willen maken. – Plato

Wat is pleasen?

Het lijkt mij goed om eerst te verhelderen wat bedoeld wordt met pleasen. Mijn altijd behulpzame vrienden van Van Dale zeggen er dit over:

Natuurlijk is het leuk om het zo nu en dan anderen naar de zin te maken. Het venijn zit hem hier in het woord ‘voortdurend’. De doorgewinterde pleaser kan namelijk niet meer stoppen met het anderen naar de zin maken, zelfs niet als dit betekent dat er dingen gedaan moeten worden waar hij of zij zelf niet achter staat of, erger nog, onder gebukt gaat. De foto boven dit blog beeldt dit mooi uit: je toont aan anderen een mooie sterrenregen (die je zelf niet eens kan zien) en tegelijkertijd verzuip je.

Leven vanuit de (denkbeeldige) behoefte van een ander

Als je het anderen voortdurend naar de zin moet maken, zal je aandacht naar buiten gericht zijn. De getrainde pleaser heeft hier zoveel ervaring in dat hij of zij zonder enige moeite een aanname doet over wat de ander zogenaamd nodig heeft. De pleaser leeft dus vanuit een (denkbeeldige) behoefte van de ander en gaat er bij voorbaat vanuit dat de ander iets nodig heeft. Zelfs als die behoefte echt bestaat – wat zelden goed onderzocht wordt door de pleaser –  is het nog maar de vraag of de pleaser degene is die deze zou moeten vervullen. In veel gevallen schiet de ander er meer mee op als hij de ruimte zou krijgen om zijn zaken zelf op orde te brengen. Lees, als je hier meer over wenst te weten, dit boek met veelzeggende titel van de Lundbergs eens: Problemen laten bij wie ze horen.

Om te behagen moet men niet aan zichzelf denken. – Ovidius

Pleasen is jezelf verliezen

Een belangrijke vraag in deze kwestie vind ik: van waaruit leef jij? De pleaser leeft zoals beschreven vanuit de ander. Zodra er een situatie ontstaat is de volgorde: (denkbeeldige) behoefte van de ander => reactie. Mijn vraag aan pleasers die graag op een andere manier willen leven is vaak: waar ben jij, met jouw behoeftes, in deze situatie? Het treurige antwoord is vaak: nergens. Ze zijn zichzelf kwijtgeraakt en als ze hun eigen behoeftes al weten, worden ze vaak hartgrondig genegeerd. Dit is op korte termijn wellicht nog vol te houden, maar op langere termijn lopen mensen hier meestal op leeg.

Wees niet bang wat ze van je vinden, wat weet je van een ander als je jezelf niet kent? – Freek de Jonge

Stop alsjeblieft met pleasen!

Hopelijk is uit het bovenstaande enigszins duidelijk geworden wat de achtergrond en kosten van pleasen zijn. Maar hoe stop je er mee? Daarover de volgende in de praktijk getoetste tips!

Zonder zelf kleiner te worden, kan je anderen doen groeien. – Lao-Tse

Maak je strategie helder

Begin met helder te krijgen hoe jij precies te werk gaat als pleaser. Dat kan door een paar situaties als voorbeeld te nemen en daar de juiste vragen over te stellen. Wat doe je, zie je, voel je, geloof je, probeer je te voorkomen/bereiken, etc.? Het helpt om de antwoorden op deze vragen op te schrijven en later nog eens terug te lezen. Kom je er zelf niet uit, dan kan je altijd een kennismakingsgesprek plannen, zodat ik met je mee kan kijken. Voor sommige mensen is zo’n gesprek genoeg om zaken anders aan te pakken in hun leven. Lees voor wat extra informatie over het helder maken van strategieën mijn eerdere blog: Doorzie jouw strategie.

Onderzoek en versterk je zelfbeeld

Wat vind jij van jezelf? Die vraag werd laatst tijdens een coachgesprek gesteld en de cliënt reageerde met: “Ja, dat weet ik echt niet hoor, ik ga toch niet over mezelf oordelen!” Vaak hebben pleasers een niet al te best zelfbeeld (doordat ze onbewust juist wel over zichzelf oordelen) en daarom stoppen ze zichzelf liever weg en richten ze zich op anderen. Het is dus van essentieel belang om dat zelfbeeld te onderzoeken. Daar zijn verschillende krachtige methodes voor. Het gebeurt regelmatig dat cliënten die erachter komen hoe zij zichzelf werkelijk zien, beseffen dat ze dingen over zichzelf zijn gaan aannemen die helemaal niet waar zijn. Als dit duidelijk wordt, kunnen ze losgelaten worden.

Onmatige begeerte om te behagen gaat haast altijd gepaard met het gevoel, niet in de smaak te vallen. – Thomas Fuller

Leer te leven vanuit je Donder

Leven vanuit je Donder en pleasen gaan niet samen. Sterker nog, ze zijn in veel opzichten tegenovergesteld. Als je vanuit je Donder leeft laat je je vol vertrouwen leiden door je innerlijke raadgever (oftewel je Donder). Kort gezegd: er komt iets in je op en je zet het in de wereld. Er wordt dus niets onderdrukt of weggestopt. Alles stroomt moeiteloos. Als je leeft vanuit je Donder dan leef je niet vanuit een ander. Die ander profiteert er echter wel van, omdat dat wat vanuit je Donder in je opkomt uit liefde bestaat en dus allesomvattend is. Veel mensen verwarren dit met egoïsme, maar daar heeft het niets mee te maken. Als je spontaan doet wat in je opkomt (zoals je deed toen je een kind was) is pleasen onmogelijk. Leven vanuit je Donder kan je leren in één dag, zie www.levenvanuitjedonder.nl voor meer informatie.

Zeg overal ja tegen, ook tegen nee

Uiteraard is nee leren zeggen een handige vaardigheid als je wenst te gaan stoppen met pleasen. Iemand vraagt je: “Vind je het goed als ik nu even langskom?” en ondanks dat alles in jou nee zegt, hoor je jezelf zeggen: “Ja hoor, is goed.” Als je op zo’n moment nee zou kunnen zeggen zou er geen sprake meer zijn van pleasen. Wil je hierover wat meer weten lees dan (nog eens) mijn blog: Nee zeggen, daar begin ik niet aan! Met ja zeggen tegen alles bedoel ik dat alles er helemaal mag zijn. Je mag de ene keer instemmen met een verzoek en het de andere keer afwijzen, want: ja je bent de ene keer een heel aardig bereidwillig mens en ja de andere keer heb je even ruimte voor jezelf nodig.

‘Nee’ zeggen vanuit je diepste overtuiging is beter dan ‘Ja’ zeggen om te behagen, of erger nog, om moeilijkheden te vermijden. – Mahatma Gandhi

Foto: Unsplash
Citaten gevonden op: citaten.net
Tekstredactie: Ellen Rietveld