Met trots presenteren we dit gastblog over belemmerende overtuigingen in relaties, geschreven door Reginald Markes van De Praktijk voor Hechte Relaties. Reginald is een expert in relatie- en gezinstherapie en we zijn ontzettend blij met onze samenwerking. Samen zetten we ons in om mensen te helpen bij hun relatieproblemen: Reginald met zijn specialistische aanpak voor stellen en wij met persoonlijke begeleiding.
Stel je voor: je zit in een auto met de handrem nog half aangetrokken. Je komt vooruit, maar alles voelt stroperig en moeizaam. Zo werken belemmerende overtuigingen in relaties. Je wilt verbinding, maar iets in je hoofd fluistert dat liefde ingewikkeld is, dat je niet goed genoeg bent, of dat mensen toch altijd teleurstellen.
Belemmerende overtuigingen zijn als onzichtbare scripts die bepalen hoe je denkt, voelt en handelt in een relatie. Ze sturen je gedrag, vaak zonder dat je het doorhebt. Tijd om die scripts eens goed tegen het licht te houden. Want als je je niet bewust bent van deze mentale valkuilen, blijf je ze herhalen.
1. Waarom houden we zo vast aan belemmerende overtuigingen?
Mensen zijn verrassend loyaal aan hun eigen negatieve overtuigingen. Dat heeft alles te maken met de manier waarop ons brein werkt.
Cognitieve consistentie: het brein haat tegenstrijdigheid
We willen dat onze gedachten, overtuigingen en gedragingen op één lijn liggen. Als je jarenlang hebt geloofd dat je “geen prater” bent, voelt het ongemakkelijk als je opeens openhartig bent in een gesprek. Je brein moet dan kiezen: de overtuiging aanpassen of de nieuwe ervaring negeren. Vaak wint het laatste.
Belemmerende overtuigingen geven schijnzekerheid
Zelfs negatieve overtuigingen kunnen je een gevoel van controle geven. Als je denkt dat “liefde altijd eindigt in teleurstelling”, hoef je je niet kwetsbaar op te stellen. Je voorkomt pijn, maar saboteert ook de kans op een diepe, vervullende relatie.
Negatieve overtuigingen worden zelfvervullende voorspellingen
Geloof je dat je “toch niet goed bent in relaties”? Dan trek je je eerder terug of reageer je op een manier die afwijzing uitlokt. En voilà: je overtuiging wordt waarheid. Dit psychologische mechanisme heet een self-fulfilling prophecy.
Sociale conditionering en aangeleerd gedrag
Veel overtuigingen komen niet uit de lucht vallen, maar worden overgedragen door familie, cultuur of eerdere ervaringen. Als je ouders altijd benadrukten dat “liefde hard werken is”, ga je relaties onbewust zo benaderen.
2. De drie categorieën van belemmerende overtuigingen in relaties
A. Overtuigingen over jezelf
Dit zijn de ideeën die je over jezelf hebt binnen een relatie. Ze kunnen ervoor zorgen dat je jezelf saboteert of ondermijnt.
- “Ik ben het niet waard om geliefd te worden.”
➝ Dit leidt tot pleasegedrag of afstandelijkheid, omdat je bang bent voor verlating. - “Mijn behoeften zijn niet belangrijk.”
➝ Dit zorgt ervoor dat je jezelf wegcijfert en op den duur gefrustreerd raakt. - “Ik ben niet gemaakt voor langdurige relaties.”
➝ Dit kan ertoe leiden dat je afstand neemt zodra de relatie serieuzer wordt.
B. Overtuigingen over je partner
Hoe je je partner ziet, wordt sterk beïnvloed door eerdere relaties en jeugdtrauma’s.
- “Mensen verlaten je uiteindelijk toch.”
➝ Dit creëert bindingsangst of juist claimend gedrag. - “Mannen/vrouwen zijn niet te vertrouwen.”
➝ Dit leidt tot wantrouwen en controle, wat de relatie verstikt. - “Als iemand van me houdt, weet hij/zij vanzelf wat ik nodig heb.”
➝ Dit zorgt voor teleurstelling, want je partner is geen gedachtenlezer.
C. Overtuigingen over relaties in het algemeen
Sommige overtuigingen over relaties kunnen onbewust destructief werken.
- “In een goede relatie heb je nooit ruzie.”
➝ Dit zorgt ervoor dat je conflicten vermijdt in plaats van oplost. - “Liefde moet vanzelf gaan.”
➝ Dit kan leiden tot opgeven zodra er uitdagingen zijn. - “Passie verdwijnt in elke lange relatie.”
➝ Dit kan een excuus worden om geen moeite meer te doen.
3. Hoe doorbreek je dit?
Tijd voor actie! Hier zijn concrete stappen om uit de mentale gevangenis van belemmerende overtuigingen in relaties te breken.
A. Herken de overtuiging
Vraag jezelf af: Welke overtuigingen heb ik over mezelf, mijn partner en relaties? Schrijf ze op.
B. Stel de overtuiging ter discussie
Is deze overtuiging echt waar? Wat als het niet klopt? Wat zou een realistischer perspectief zijn?
C. Zoek bewijzen voor het tegendeel
Kun je momenten herinneren waarop deze overtuiging niet klopte? Bijvoorbeeld: was er ooit een partner die jou wél waardeerde?
D. Herformuleer de overtuiging
In plaats van: “Ik ben niet goed in relaties”, probeer: “Ik leer steeds beter hoe ik verbinding kan maken.”
E. Gedraag je alsof de nieuwe overtuiging al waar is
Als je altijd dacht dat je geen liefde waard was, probeer dan eens te handelen alsof je dat wél bent. Dit voelt misschien onwennig, maar je brein went eraan.
4. Praktijkvoorbeeld: Hoe Lisa haar belemmerende overtuigingen doorbrak
Lisa (34) had jarenlang de overtuiging: “Als ik zeg wat ik nodig heb, duw ik mensen weg.” Dit leidde ertoe dat ze haar gevoelens inslikte en in relaties gefrustreerd raakte. Toen haar partner haar verweet dat ze “nooit zei wat er aan de hand was”, besefte ze dat haar overtuiging haar saboteerde.
Ze besloot te experimenteren: in plaats van haar behoeften te verzwijgen, deelde ze ze stap voor stap. Tot haar verrassing reageerde haar partner begripvol. Haar angst om afgewezen te worden bleek ongegrond. Door haar overtuiging te testen en opnieuw te definiëren, groeide haar relatie juist sterker.
Lisa’s verhaal laat zien: verandering begint bij bewustwording en actie.
Conclusie: liefde zonder rem
Belemmerende overtuigingen zijn als een handrem op je relatie. Ze vertragen je groei, beperken je verbinding en kunnen zelfs je liefdesgeluk saboteren. Maar het goede nieuws? Jij hebt de kracht om die rem los te laten. Welke overtuiging zit jou het meest in de weg? En welke eerste stap ga je zetten om dit te doorbreken? Wil je hulp bij het loslaten van belemmerende overtuigingen? Plan een kennismakingsgesprek en ontdek hoe relatietherapie je kan helpen. Ben je op zoek naar individuele relatiecoaching? Kijk dan eens op deze pagina!
Foto gemaakt door Ayo Ogunseinde, Gevonden op Unsplash
0 reacties